Zmiany w prawie rodzinnym

Rodzice wychowujący dziecko nie mają łatwego zadania w normalnych warunkach. Ta kwestia dodatkowo się komplikuje kiedy relacje między rodzicami są, z różnych przyczyn, konfliktowe i dochodzi do separacji  oraz rozwodu. W takich okolicznościach podział obowiązków rodzicielskich jest jeszcze trudniejszy. W ich podział zostaje zaangażowany sąd rodzinny, który ma na uwadze przede wszystkim szeroko pojęte dobro dziecka. Sąd obowiązki rodzinne widzi zazwyczaj w kategoriach fizycznej opieki i zapewnienia bytu pod względem finansowym co się określa mianem alimentów.  W zeszłym miesiącu w naszym stanie zmieniło się prawo dotyczące naliczania alimentów. O to, jakie to będą zmiany zapytaliśmy mecenasa Grzegorza Gancarczyka specjalisty od prawa rodzinnego, z którym już wcześniej rozmawialiśmy o tej dziedzinie prawa.

RwA:  Jak wygląda obecnie system naliczania alimentów, czyli tzw. child support?

Grzegorz Gancarczyk:  Przez wiele lat w stanie Illinois kwota alimentów przeznaczana na dzieci, czyli tzw. Child Support była obliczana na podstawie procentu od dochodów osoby płacącej. W ustalaniu kwoty alimentów  model ten skupiał się głównie na dochodach osoby, która  nie opiekowała się bezpośrednio dziećmi  i  nie brał zupełnie pod uwagę dochodów rodzica pod  którego opieką dzieci przebywały. Tym sposobem sądy stanu Illinois ustanawiały przepisową kwotę alimentów w wysokości 20% dochodów netto osoby  łożącej  na dziecko. Oczywiście wszystko było zależne od szczegółów danej sprawy i okoliczności osób w nią zaangażowanych.

RwA: Z czyjej inicjatywy doszło do zainicjowania tych zmian?

GG:  Nie jestem do końca pewien,  podejrzewam, że w legislaturze stanowej pojawiły naciski ze strony różnych grup i komitetów zajmujących się prawem rodzinnym aby prawo w naszym stanie zostało dopasowane do tego które już funkcjonuje w 39 innych stanach, które używają tego modelu (“income share”) naliczania alimentów. Nasz stan już od jakiegoś czasu przygotowywał się do tego, żeby przyjąć bardziej uniwersalny model, który już funkcjonuje w większości stanów i który bierze pod uwagę zarobki obojga rodziców.  W Illinois większość praw i ustaw jest regularnie monitorowana i weryfikowana przez ustawodawców i grupy lobbingowe, co ma wpływ na zmianę i uaktualnienie funkcjonujących przepisów.

RwA: Kiedy zadecydowano o tym, że wejdzie nowe prawo?

GG:  Gubernator Rauner podpisał projekt ustawy 12 sierpnia i wejdzie ona w życie od 1 lipca przyszłego roku. W środowisku prawników rodzinnych już od jakiegoś czasu  krążyły plotki, że dojdzie do zmian w systemie obliczania wysokości alimentów i że wcześniejszy model zostanie zastąpiony modelem „income share”.
RwA:  Na czym polega model „income share”?

GG: Ten model, stosowany już przez 39 innych stanów, bierze pod uwagę dochody, wydatki, możliwości zarobkowe czy zdolność do pracy i czas poświęcony na wychowanie dzieci przez OBOJGA rodziców w przeciwieństwie do tego, który  funkcjonował do tej pory i nadal funkcjonuje do lipca przyszłego roku, który koncentrował się wyłącznie na jednej ze stron.  Nie oznacza to jednak, że osoby, które mają sprawy alimentacyjne w toku będą mogły nagle odwołać się do nowych przepisów. Zarówno te  osoby, jak i  te, które mają już zasądzone kwoty alimentów obowiązuje działająca aktualnie zasada „istotnej zmiany okoliczności” (ang.  substantial change of circumstances) będąca  standardem wedle którego odbywa się weryfikacja i ewentualna modyfikacja aktualnej kwoty child support.

RwA: Czym jest zasada „substantial change of circumstances” na czym polega i czego dotyczy”?

GG: Jest to bardzo szerokie pojęcie. W wolnym tłumaczeniu termin “substantial change of circumstances” oznacza “poważną zmianę okoliczności”. Osoba ubiegająca się o zmianę kwoty alimentacyjnej musi wykazać, że w jej czy jego życiu zaszła znacząca zmiana, która ma wpływ na jego czy jej dochody oraz czas spędzony na wychowywaniu dziecka. Na przykład: ojciec stracił pracę (nie z własnej winy) i jest zmuszony pracować w innym miejscu o podobnym charakterze, ale zarabia, powiedzmy, kilka tysięcy dolarów mniej. W takich okolicznościach może złożyć petycję do sądu o zredukowanie kwoty alimenacyjnej. Z drugiej strony, matka dziecka może złożyć petycję do sądu o zwiększenie alimentów wypłacanych przez ojca, który od momentu rozwodu zarabia znacznie więcej, powiedzmy dwa razy tyle co wcześniej.  Zasada „substantial change of circumstances” jest najczęściej (ale nie zawsze) stosowanym mechanizmem używanym do zmniejszenia lub zwiększenia kwoty alimentów.

RwA:  Czy nowy model kalkulowania child support jest lepszy od tego który jest obecnie w użyciu?

GG: Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie i  jednoznacznie stwierdzić czy jest to bardziej sprawiedliwy system. Dużym plusem nowego prawa jest to, że pod uwagę brane są dochody obojga rodziców – to akurat jest ważne i uczciwe. Nowa ustawa daje również wgląd w to, jak traktować dochody osób, które pracują na własny rachunek (self-employed) , gdyż liczba takich osób na rynku pracy rośnie.

Znowu z drugiej strony, potencjalnie niepokojącym aspektem tego modelu jest fakt, że będzie on brał pod uwagę to, ile czasu każdy z rodziców spędza z dzieckiem. Większa ilość czasu spędzona w towarzystwie dziecka może oznaczać mniejszą kwotę alimentów. Mniej czasu z dzieckiem może się przekładać na wyższą kwotę alimentów do zapłacenia. To rodzi potencjał do sporów między rodzicami i prowadzić do konfliktu  o to, kto będzie się zajmował dzieckiem więcej, tylko po to aby płacić mniej alimentów.

RwA: Nowe prawo, jak nadmienił pan wcześniej, nie będzie działało retrospektywnie, kogo więc dokładnie obejmie?

GG: Nowe prawo wejdzie w życie od 1 lipca przyszłego roku i nie będzie obowiązywało wstecz. Wszystkie osoby które mają już zasądzone kwoty alimentacyjne są zobowiązane płacić według tego zarządzenia. Jeżeli ktoś ma zasądzoną kwotę a chce ją zmienić będzie musiał uczynić to za pomocą petycji o zmianie okoliczności czyli „substantial change of circumstances”. Jeżeli sąd uzna, że taka zmiana zaszła, wtedy nowa kwota alimentacyjna będzie naliczona już według nowego modelu.
Jeżeli ktoś ma dodatkowe i szczegółowe pytania czy wątpliwości i chciałby się dowiedzieć więcej  zapraszam do mojej kancelarii i do kontaktu telefonicznego.

Gregory Gancarczyk, Attorney
Gan Law Group
180 North LaSalle, Suite 3700
Chicago Illinois 60601
Telephone: (312) 981-5060
Email: gregory@ganlawgroup.com
www.ganlawgroup.com

Źródła dodatkowe: http://ganlawgroup.blogspot.com/
http://www.ilga.gov/legislation/publicacts/99/099-0764.htm

Zastrzeżenie: Zamieszczone na stronie informacje o charakterze prawnym nie mogą być traktowane jako ekwiwalent porady prawnej. Po uzyskanie porady prawnej i zasięgnięcia konkretnych informacji, dostosowanych do Państwa sytuacji należy skonsultować się z prawnikiem.