Refluks niemowlęcy

Niemalże każdy dorosły człowiek w którymś momencie życia doświadczył zgagi i nieprzyjemnego uczucia pieczenia w przełyku i klatce piersiowej po zjedzeniu zbyt dużego lub pikantnego posiłku. Kiedy te symptomy pojawiają się regularnie tudzież nie można ich przypisać typowym przyczynom należy im się bliżej przyjrzeć gdyż możemy mieć do czynienia z refluksem żołądkowo-przełykowym (gastroesophageal reflux disease albo w skrócie GERD). Refluks, jak się okazuje, nie jest tylko problemem dotykającym dorosłych – pojawia się również u dzieci. U niemowląt, refluks jest wynikiem niedojrzałości układu pokarmowo-trawiennego oraz tego, że dzieci większość czasu spędzają w pozycji leżącej i może powodować wymioty i marudzenie w trakcie i po jedzeniu. U starszych dzieci i nastolatków refluks może prowadzić do zgagi, bólu brzucha i nieprzyjemnego uczucia w klatce piersiowej. Większość dzieci wyrasta z refluksu niemowlęcego i tylko niewielki odsetek potrzebuje leczenia tego problemu.

O refluksie słów kilka:
Odbijanie się, zgaga i ulewanie się są wynikiem przemieszczania się (zarzucania) kwasowej zawartości żołądka z powrotem do przełyku – zawartość ta „wraca” i stąd określenie refluks. Dzieje się tak dlatego, że mięsień pomiędzy przełykiem a żołądkiem (dolny zwieracz przełyku) rozluźnia się w niewłaściwym momencie lub nie zamyka się odpowiednio.
Refluks w większości przypadków nie jest powodem do obaw nawet u osób które regularnie nań cierpią. W przypadku GERD, kiedy mamy do czynienia z chorobą, refluks pojawia się znacznie częściej i powoduje widoczny dyskomfort. Po niemalże każdym posiłku, niezależnie od tego co zostało zjedzone, GERD prowadzi do nadkwasoty, niestrawności i zgagi czyli uczucia pieczenia w przełyku na całej jego długości od żołądka aż po gardło.
U dzieci z chorobą GERD, połknięte mleko regularnie powraca do przełyku a czasem nawet do jamy ustnej, zmuszając dzieci do ponownego połknięcia już nadtrawionego mleka i prowadząc do charakterystycznego odbijania się.
Większość dzieci wyrasta z refluksu pomiędzy 1 i 2 rokiem życia. W niektórych przypadkach jednakże ten chroniczny refluks może trwać dłużej. Wcześniaki znacznie częściej narażone są na refluksowe zapalenie przełyku. Natomiast dzieci z problemami rozwojowymi lub schorzeniami neurologicznymi, takimi jak porażenie mózgowe a także te chorujące na mukowiscydozę znajdują się w grupie najczęstszych zachorowań na GERD i mogą mieć znacznie poważniejsze i dłużej trwające objawy.
Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego
Najczęstszym objawem, zarówno u dzieci jak i nastolatków, jest zgaga. Może trwać do ok. 2 godzin i najczęściej nasila się po jedzeniu, jeżeli dziecko jest ułożone na plecach lub w pozycji pół leżącej z naciskiem na brzuch, jak na przykład w siedzonku samochodowym. U niemowlaków i małych dzieci refluks może prowadzić do problemów pojawiających się podczas i po jedzeniu, włączając:
– częste zwracanie i ulewanie/wymiotowanie, zwłaszcza po posiłkach,
– krztuszenie się i świszczący oddech, jeżeli powracająca zawartość żołądka dostanie się do tchawicy lub płuc,
– „mokre” odbekiwanie lub czkawka,
– ulewanie (regrugitacja) i wypluwanie, które nie kończy się, jak w przypadku większości dzieci, w okolicach pierwszego roku życia,
– drażliwość lub płacz po jedzeniu,
– odmawianie jedzenia lub jedzenia bardzo niewielkich ilości,
– brak przyrostu masy ciała lub niedokrwistość
Nie wszystkie dzieci cierpiące na chorobę refluksową będą miały typowe objawy lub wykazywały ich większość. Jeżeli nasze dziecko często zapada na nawracające (z niewyjaśnionych przyczyn) zapalenia oskrzeli, uszu, płuc, krtani lub miewa napady astmy, która nie poddaje się typowemu leczeniu a także miewa drgawki i pręży się – warto się temu przyjrzeć gdyż są to najczęstsze nietypowe objawy choroby refluksowej.
Komplikacje związane z refluksem żołądkowo – przełykowym
U niektórych dzieci refluks może powodować komplikacje. Ciągłe wracanie kwasowej zawartości żołądka może prowadzić do:
– problemów z oddychaniem (jeżeli zawartość żołądka dostanie się do tchawicy, płuc lub nosa) i chorób dróg oddechowych,
– zaczerwienienia i podrażnienia przełyku prowadzące do nadżerkowego zapalenia przełyku (esophagitis),
– krwawienia w przełyku,
– tworzenia się tkanki bliznowatej w przełyku co może prowadzić do trudności w przełykaniu
Ponieważ te komplikacje utrudniają jedzenie GERD zakłóca proces prawidłowego żywienia. Dlatego jeżeli dziecko nie przybiera na wadze zgodnie z oczekiwaniami lub na wadze traci, należy skonsultować się z lekarzem dziecka.
Diagnozowanie refluksu żołądkowo – przełykowego
 U starszych dzieci lekarz jest w stanie wykryć GERD podczas rutynowego badania fizycznego i wywiadu. Dlatego dobrze jest więc pilnować i zapisywać produkty, które mogą wywoływać objawy refluksu u dziecka – ta informacja pomoże lekarzowi ustalić przyczyny problemu.
U mniejszych dzieci lekarz może przeprowadzić następujące badania aby zdiagnozować refluks lub wykluczyć inne potencjalne schorzenia:
– RTG kontrastowe przełyku (kontrast barytowy / Barium swallow) –  radiologiczne badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego mające na celu wykazanie czy i jak zawartość żołądka wraca do przełyku. W tym celu daje się dziecku do wypicia niewielką ilość płynu, który jest widoczny w przełyku i żołądku podczas prześwietlenia rentgenem.
– 24 godzinna pH metria przełyku (24-hour impedance-probe study) – aktualnie uważane za najbardziej dokładne badanie stwierdzające chorobę refluksową jak również ilość i częstotliwość występowania refluksu. Badanie polega na wprowadzeniu cienkiej i elastycznej sondy przez nos pacjenta do przełyku. Końcówka sondy zostaje umieszczona tuż nad dolnym zwieraczem żołądka i rejestruje poziom kwasów w tym odcinku przełyku w okresie 24 godzin podczas gdy pacjent spędza dzień w typowy sposób.
– Scyntygrafia (milk scans) – seria zdjęć śledząca mobilność w układzie pokarmowym dziecka mleka z dodatkiem substancji zwanej radioznacznikiem (płyn zawierający nieszkodliwe dla zdrowia izotopy promieniotwórcze, których obecność jest odczytywana przy pomocy kamery gamma). Zdjęcia pokazują jak szybko żołądek się opróżnia i czy zarzucana (powracająca) zawartość żołądka jest wdychana do płuc.
– Panedoskopia (Upper endoscopy) – badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego w którym lekarz, przy pomocy wziernika zaopatrzonego w źródło światła i kamerę może bezpośrednio obejrzeć przełyk, żołądek i część jelita cienkiego. Podczas zabiegu lekarz może wykonać biopsję lub pobrać wycinek tkanki do badania histologicznego aby zdeterminować czy choroba refluksowa nie powoduje innych schorzeń lub komplikacji.
Leczenie choroby refluksowej :
Leczenie GERD w dużej mierze zależy od rodzaju i nasilenia symptomów refluksu.
U niemowląt i małych dzieci lekarz może zasugerować zagęszczanie mleka kaszką ryżową aby zredukować objawy refluksu. Trzymanie dziecka w pozycji pionowej zaraz po karmieniu i w pozycji siedzącej bądź pionowej podczas karmienia może pomóc w redukcji refluksu. Dodatkowo, lekarz może zalecić podniesienie łóżeczka dziecka od strony głowy w celu zminimalizowania refluksu podczas snu.
Starszym dzieciom zaleca się unikanie potraw i napojów, których spożycie prowadzi do refluksu. Do takich potraw zalicza się:
– owoce cytrusowe
– czekoladę
– potrawy i napoje zawierające kofeinę
– tłuste i smażone potrawy
– czosnek i cebula
– potrawy ostre i mocno przyprawione
– potrawy zawierające pomidory, sosy pomidorowe
– miętę pieprzową
Lekarz może także również poruszyć temat innych potencjalnych przyczyn choroby refluksowej, takich jak otyłość, niektóre leki i w przypadku młodych ludzi palenie papierosów i konsumpcja napojów alkoholowych.
Jeżeli podjęte środki nie przyniosą jednak poprawy, lekarz może przepisać środki farmakologiczne, takie jak H2-blokery (które blokują produkcję soków żołądkowych) lub inhibitorów pompy protonowej (które redukują ilość kwasów wydzielanych przez żołądek).
Dodatkowo, lekarz może przepisać leki prokinetyczne, które są czasem używane do zmniejszenia liczby epizodów refluksu poprzez wspomaganie pracy dolnego zwieracza żołądka oraz przyspieszając opróżnianie zawartości żołądka.
W rzadkich przypadkach kiedy sama terapia lekami nie przynosi efektu i dziecko nie rozwija się i nie rośnie tak jak powinno lub zaczynają pojawiać się komplikacje lekarz może zasugerować zabieg chirurgiczny zwany laparoskopową fundoplikację metodą Nissena (fundolplication). Fundoplikacja jest zabiegiem w którym część żołądka jest owijana wokół przełyku w celu stworzenia zaworu.
Kiedy kontaktować się z lekarzem
Jeżeli myślisz, że Twoje dziecko ma objawy wskazujące na chorobę refluksową  – warto porozmawiać o tym z lekarzem. Właściwa diagnoza i podjęcie środków w celu zminimalizowania refluksu nie tylko pozwolą uniknąć dziecku poważniejszych problemów w przyszłości ale z pewnością poprawią jakość życia dziecka.

Zastrzeżenie: Zamieszczone na stronie informacje o charakterze medycznym nie mogą stanowić podstawy do samodiagnozy, leczenia, lub podejmowania innych działań związanych ze zdrowiem. Informacje te nie są również poradą medyczną. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia należy zawsze korzystać z porady lekarza.
Źródło: http://kidshealth.org/parent/system/surgical/gerd_reflux.html#